Oznaczenie przeciwciał jest podstawą rozpoznania wielu chorób. Każdego dnia lekarze oznaczają przeciwciała swoiste u swoich pacjentów. Dużym zainteresowaniem cieszy się każde nowo poznane przeciwciało, które charakteryzuje się wysoką czułością i swoistością. Artykuł zawiera informacje o najczęściej popełnianych błędach przy oznaczeniu przeciwciał. Pomimo dużego znaczenia tych badań, coraz szerszego ich wykorzystywania, w literaturze brak jest praktycznego przewodnika, który pozwalałby usystematyzować podstawową wiedzę kliniczną na ich temat, szczególnie w zakresie diagnostyki różnicowej. Czasem zdarza się, że badania te wykonywane są rutynowo, a wynik ujemny jest podstawą do wykluczenia rozpoznania danej jednostki chorobowej, pomimo jej obecności. Przeciwciała są immunoglobulinami tj. jednymi z najważniejszych białek układu odpornościowego i charakteryzują się specyficznymi właściwościami. Istnieją określone wskazania, kiedy powinno oznaczać się całkowite stężenia poszczególnych klas immunoglobulin i ocenić, czy pacjent w ogóle je produkuje lub produkcja ich jest zaburzona. Powinniśmy również posiadać wiedzę, które leki mogą wpływać na ich stężenie, a w niektórych przypadkach oceniać ich stężenia łącznie ze stężeniem białka całkowitego oraz frakcji γ-globulin, w której zawarte są przeciwciała. W tej części artykułu omówiono podstawowe definicje związane z zaburzeniami syntezy przeciwciał, czynniki wpływające na ich stężenie oraz diagnostykę różnicową.
Słowa kluczowe: przeciwciała, immunoglobuliny, hipogammaglobulinemia, hipergammaglobulinemia, pierwotne niedobory odporności, wtórne niedobory odporności, niedobory humoralne