WPROWADZENIE: Antybiotyki beta(β)-laktamowe (BLA) są terapią pierwszego rzutu w pozaszpitalnych i szpitalnych zakażeniach bakteryjnych i są najczęściej zgłaszane jako wywołujące reakcje alergiczne. Około 50% wszystkich alergików w Europie i USA cierpi na alergie na leki, w tym na alergie na BLA.
Celem badania była ocena reakcji krzyżowych między cefalosporyną II i III generacji u pacjentów z klinicznym wywiadem reakcji na BLA i ryzyka wystąpienia niepożądanych reakcji BLA na podstawie wyników testu aktywacji bazofilów.

MATERIAŁ I METODY: przebadaliśmy 48 kobiet i 8 mężczyzn (razem 56) z pierwotnymi reakcjami BLA w wieku od 26 do 61 lat oraz 24 zdrowych ochotników (grupa kontrolna). Pacjentów 19 (34%) bylo leczonych amoksycyliną, 18 (32,1%) – amoksycylina + kwasem klawulanowym, 6 (10,7%) – cefuroksymem i 13 (23,2%) – ceftriaksonem. W celu oceny markera degranulacji bazofili CD 63 po stymulacji antygenem w pełnej krwi wykorzystano oznaczenie Flow CAST (FK-CCR) (Bühlmann Laboratories AG, Szwajcaria). Na podstawie wyników ВАТ pacjentów podzielono na dwie podgrupy: w pierwszej grupie było 33 pacjentów z dodatnim nizszym wynikiem indeksu stymulacji (<10%), a w drugiej grupie było 15 pacjentów z istotnie wyższym poziomem CD63 ekspresja CD63 (>10%).

WYNIK: Nasze wyniki wykazały, że pacjenci z drugiej podgrupy mieli najwyższe wyniki ekspresji CD63 i wskaźnika stymulacji dla amoksycyliny, następnie dla ceftriaksonu, a ostatni dla cefuroksymu. Byli leczeni amoksycyliną i odpowiadali na nią, jak wykazały wysokie wartosci ekspresji CD63 w BAT, ci pacjenci mieli również wysoką ekspresję CD63 po stymulacji ceftriaksonem i cefuroksymem. W pierwszej podgrupie u 51,5% pacjentów pokrzywka i skurcz oskrzeli ustąpiły w ciągu 3 godzin od wystąpienia objawów, u 42,4% pacjentów z pokrzywką i obrzękiem naczynioruchowym objawy utrzymywały się przez 2-3 dni, a u 6,1% osutka plamkowogrudkowa - przez ponad tydzień. Pacjenci z pierwszej podgrupy (z niską ekspresją CD63) wykazywali klinicznie słabe objawy reakcji. Po leczeniu antybiotykami pacjenci z drugiej podgrupy wykazywali silniejsze objawy: u 60,0% - anafilaksja; 6,7% - zespół Stevensa-Johnsona. Wykazalismy, że u pacjentów z reakcja nadwrazliwosci na leczenie antybiotykami im wyższe wyjściowe wyniki testu po stymulacji in vitro, tym bardziej nasilone są ich objawy kliniczne.

WNIOSEK: U pacjentów z klinicznymi objawami BLA w przypadku sprzecznych danych z wywiadu zaleca się ustalenie rzeczywistego uczulenia na antybiotyki i przewidywanie występowania reakcji krzyżowych między penicylinami i cefalosporynami nie tylko drugiej, ale i trzeciej generacji. Wyniki BAT z antybiotykami mogą być wykorzystane do opracowania zaleceń przyszłych terapii przeciwbakteryjnych.

Słowa kluczowe: reakcja alergiczna na antybiotyki beta-laktamowe, kliniczne objawy alergii, ekspresja CD63, alergia krzyżowa na antybiotyki, prognozowanie skomplikowania alergii na antybiotyki.