WSTĘP: Na Ukrainie nadwrażliwość na leki i anafilaksja były tradycyjnie praktykowane, łącząc aspekty szkół amerykańskich i europejskich. W 2015 roku do praktyki klinicznej wdrożono aktualne Ukraińskie Narodowe Wytyczne dotyczące nadwrażliwości na leki i anafilaksji (UNDHAG), które obejmowały zagadnienia diagnostyczne, wskazania, dawkowanie, mechanizmy, działania niepożądane oraz przyszłe perspektywy. Zbadaliśmy 5-letni wpływ UNHAG na leczenie nadwrażliwości na leki i anafilaksji wywołanej miejscowymi środkami znieczulającymi.

METODY:Wraz z ogólnokrajową grupą alergologów, w tym mentorami ze szkoleń podyplomowych z zakresu alergologii/immunologii klinicznej, opracowano kwestionariusz. Kwestionariusz składał się z kilku sekcji: placówka kliniczna, specjalizacja i doświadczenie lekarza, liczba znieczuleń wykonywanych w tygodniu, umiejętność udzielania pierwszej pomocy i personel, rodzaj znieczulenia i stosowane środki znieczulające, charakterystyka kliniczna reakcji nadwrażliwości, stosowanie epinefryny, testy diagnostyczne leków, postępowanie z pacjentami z nadwrażliwością na środki miejscowo znieczulające, ustawiczna edukacja medyczna. Łącznie w 2016 roku przeprowadzono wywiady z 272 lekarzami, a w 2020 roku z 271. Dane wyrażono liczbowo i procentowo. Porównanie statystyczne między 2 grupami analizowano za pomocą testu chi-kwadrat. Prawdopodobieństwo P<0,05 uznano za istotne statystycznie.

WYNIKI: Większość ankietowanych lekarzy specjalistów stanowili lekarze dentyści i traumatolodzy z wystarczającym stażem pracy. Zaobserwowaliśmy wzrost zużycia lidokainy o 11,05% (21,86% P<0,0001), bupiwakainy o 7,99% (13,48%, p<0,0001) oraz spadek zużycia chloroprokainy, trimekainy, etidokainy, piromekainy, oksybuprokainy, bimekainy, prylokaina (P<0,05). Najczęstszymi reakcjami na lek były niedociśnienie, nadciśnienie, utrata przytomności, zespół brzuszny, reakcje skórne, duszność, anafilaksja (66,95% i 59,97%) oraz wstrząs anafilaktyczny (65,53% i 65,77%). Podawanie epinefryny podczas anafilaksji i wstrząsu anafilaktycznego zmniejszyło się w latach 2016-2020. Nastąpił dramatyczny wzrost liczby lekarzy, którzy nigdy nie stosowali epinefryny, z 1,1% do 39,85% (P <0,0001). Nastąpił wzrost testów na obecność narkotyków wykonanych przez alergologów do 21,32% i 36,53% (P=0,0003). Zaobserwowaliśmy spadek testów spojówkowych i podskórnych. Niestety stwierdzono wzrost skaryfikacji i badania śródskórne. Kontrole pozytywne i negatywne do testów in vivo były kiedykolwiek używane tylko w 8,45% i 8,12%. W przypadku nadwrażliwości na środki miejscowo znieczulające lekarze kierowali pacjentów do alergologa 55,14% i 46,86%, ale częściej zmieniali rodzaj znieczulenia – 6,98% i 18,45% (P=0,0002). Lekarze skierowali pacjentów na badania laboratoryjne tylko w 9,55% i 8,12%. 47,42% i 50,18% ankietowanych nie stosowało żadnych badań in vitro. W tym samym czasie ukraińskie Ministerstwo Zdrowia Służby Publicznej zmieniło politykę Krajowych Wytycznych, aby ją uwolnić. Następnie kliniki mogą wybrać preferowane wytyczne ze źródeł międzynarodowych.

WNIOSEK: Krajowe wytyczne Ukrainy dotyczące nadwrażliwości na leki i anafilaksji znacząco wpłynęły na postępowanie w przypadku nadwrażliwości wywołanej miejscowymi środkami znieczulającymi w latach 2016-2020. Z drugiej strony liczba przypadków anafilaksji była niedoszacowana. Wystąpiły problemy z używaniem epinefryny i testowaniem narkotyków. Naszym zdaniem krajowe organy regulacyjne powinny zwracać większą uwagę na takie krajowe wytyczne

Słowa kluczowe: Nadwrażliwość na lek, Anafilaksja, Leki miejscowo znieczulające, Wstrząs anafilaktyczny, Alergia na lek.